Umowa leasingu może zawierać postanowienia zobowiązujące finansującego do przeniesienia własności przedmiotu leasingu na korzystającego, po upływie oznaczonego w umowie czasu lub z chwilą uiszczenia wszystkich rat leasingu, bez dodatkowych oświadczeń woli.

Zbycie rzeczy oddanej w leasing

Z uwagi na specyfikę umowy leasingu w Kodeksie Cywilnym przewidziano szczególną ochronę korzystającego względem finansującego w razie zbycia rzeczy oddanej w leasing. Finansujący jest właścicielem rzeczy, może więc ją sprzedać w każdym czasie. Jednak w takim przypadku nabywca z mocy prawa wstępuje w stosunek leasingu na miejsce finansującego, bez możliwości wypowiedzenia umowy. Zapewnia to ochronę trwałości stosunku leasingu, która ma fundamentalne znaczenie z punktu widzenia uzasadnionego interesu korzystającego. Płacąc bowiem wynagrodzenie pieniężne równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego, korzystający powinien mieć pewność co do dalszego trwania zobowiązaniowego stosunku leasingu przez uzgodniony okres. Nabywca musi więc zachować szczególną ostrożność, bowiem powinien zawsze liczyć się z tym, iż nabyta przez niego rzecz została już wcześniej oddana w leasing przez finansującego. Finansujący ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić korzystającego o zbyciu rzeczy.

Przeniesienie własności rzeczy po zakończeniu umowy

Korzystający nie zawsze jest zainteresowany zakupem przedmiotu leasingu po upływie terminu umowy, na który została zawarta. Wiąże się to z tym, iż po wygaśnięciu tej umowy użyteczność przedmiotu może być znikoma albo też już niewystarczająca dla potrzeb korzystającego. Jednak przepisy kodeksowe dają taką możliwość. Umowa może przewidywać tzw. „prawo opcji”, zgodnie z którym korzystającemu, po wygaśnięciu umowy, będą przysługiwały określone uprawnienia.

 Najczęściej są to:

- prawo do zakupu rzeczy przez korzystającego albo też wskazaną przez niego osobę na warunkach uzgodnionych w umowie leasingu;

- prawo do przedłużenia lub odnowienia leasingu na warunkach uzgodnionych w tej umowie. 

„Prawo opcji” nie należy do istotnych elementów leasingu, jest jedynie dodatkowym zastrzeżeniem umownym.

W przypadku zastrzeżenia, iż własność rzeczy zostanie przeniesiona na korzystającego bez dodatkowego świadczenia, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu okresu umowy. I jest to termin zawity, przewidziany w Kodeksie Cywilnym. W umowie można jednak ustalić inny termin.

Nie ma także żadnych przeciwwskazań, aby umowa leasingu zawierała postanowienia, według których finansujący zobowiązuje się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu lub nabędzie własność rzeczy z chwilą uiszczenia wszystkich rat leasingu, bez dodatkowych oświadczeń woli.

Podatek dochodowy

Przeniesienie własności rzeczy na korzystającego po zakończeniu umowy powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Kwestię tę reguluje zarówno ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych jak i ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych.

W przypadku leasingu operacyjnego, jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu, finansujący przenosi na korzystającego własność środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, będących przedmiotem tej umowy, przychodem ze sprzedaży jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży. Jeżeli jednak cena ta jest niższa od jej hipotetycznej wartości netto, przychód ten określa się w wysokości wartości rynkowej ustalonej przez organ podatkowy. Przez hipotetyczną wartość netto należy rozumieć wartość początkową pomniejszoną o odpisy amortyzacyjne. Wartością początkową natomiast jest cena nabycia, czyli cena należna sprzedawcy, powiększona o różne koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do użytkowania (np. koszty transportu, ubezpieczenia i inne).  

W przypadku leasingu finansowego przychodem ze sprzedaży jest wartość przedmiotu leasingu wyrażona w cenie określonej w umowie, nawet wtedy, gdy odbiega ona znacznie od ich wartości rynkowej.

autor: Kancelaria Prawna Skarbiec