Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego może przysporzyć kłopotów przedsiębiorcy zatrudniającemu pracowników. W przypadku realizacji zajęcia, przedsiębiorca naraża się na popadnięcie w zwłokę co do wypłat wynagrodzenia za pracę dla zatrudnionych u niego pracowników, co w konsekwencji może doprowadzić do upadłości firmy, której pracownicy odejdą, gdyż nie otrzymują wynagrodzenia za pracę. Z racji tego, że komornik sądowy nie weryfikuje w żaden sposób tego, czy na zajmowanym przez niego rachunku bankowym znajdują się środki pieniężne na wypłaty wynagrodzeń za pracę, to akty staranności, w celu możliwości wypłat wynagrodzenia za pracę obciążają w całości przedsiębiorcę, któremu zajęto wierzytelność z rachunku bankowego.

Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego

Egzekucja z rachunku bankowego polega na egzekucji z wierzytelności, którą dłużnik, będący posiadaczem rachunku bankowego ma wobec banku, a której przedmiotem jest wypłata środków pieniężnych znajdujących się na rachunku bankowym.

Zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego następuje przez komornika sądowego poprzez zawiadomienie banku o dokonaniu zajęcia do wysokości kwoty będącej przedmiotem egzekucji wraz z kosztami egzekucyjnymi. Komornik oprócz powyższego zawiadomienia wzywa bank, jako dłużnika wierzytelności z rachunku bankowego, aby bez zgody komornika nie dokonywał wypłat z rachunku bankowego do wysokości zajętej wierzytelności, a także by przekazywał bezzwłocznie zajętą kwotę na pokrycie należności albo zawiadomił komornika w terminie siedmiu dni o przeszkodzie do przekazania zajętej kwoty. Zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego jest skuteczne także, mimo braku wskazania konkretnego numeru rachunku bankowego. Wówczas to bank, jako dłużnik zajętej wierzytelności po wskazanych - w zawiadomieniu o zajęciu rachunku bankowego dłużnika - numerach identyfikacyjnych sprawdza, czy określony dłużnik ma jakieś rachunki bankowe w danym banku.

Drugim elementem zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego dłużnika, jest zawiadomienie dłużnika o zajęciu wierzytelności z jego rachunku bankowego. Odbywa się to w praktyce poprzez doręczenie dłużnikowi odpisu zawiadomienia o zajęciu jego rachunku bankowego, wraz z odpisem tytułu wykonawczego, którym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności.

Trzecim elementem zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego jest powiadomienie wierzyciela o zajęciu rachunku bankowego poprzez doręczenie mu odpisu zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego.

Chwilą dokonania zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego jest moment doręczenia bankowi zawiadomienia o zakazie wypłat z tego rachunku. Zajęcie obejmuje również kwoty, które nie były na rachunku bankowym w chwili jego zajęcia, a zostały wpłacone na ten rachunek po dokonaniu zajęcia.

Ochrona wypłat na wynagrodzenie za pracę

Wypłaty na wynagrodzenie za pracę, wraz z podatkami i innymi ciężarami ustawowymi korzystają ze szczególnej ochrony prawnej, polegającej na tym, że zakaz dokonywania wypłat z zajętego rachunku bankowego nie dotyczy wypłat na wynagrodzenie za pracę. Podobnie rzecz się ma z zasądzonymi alimentami i rentami o charakterze alimentacyjnym zasądzonym tytułem odszkodowania, które również mogą być wypłacane z zajętego rachunku bankowego. Powyższe wypłaty z zajętego rachunku bankowego mogą być dokonywane do wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Zwolnienie od egzekucji dotyczy wyłącznie bieżących wypłat na wynagrodzenie za pracę i obejmuje całość wynagrodzenia, tzn. także nagrody, premie i prowizje wynikające z umowy o pracę oraz za prace wynikające z umowy zlecenia.

Jednak by skorzystać z powyższej możliwości wypłat z zajętego rachunku bankowego konieczne jest spełnienie określonych warunków. Wymagane jest tu bowiem złożenie komornikowi odpisu listy płac lub innego wiarygodnego dowodu, a wypłata na alimenty i renty alimentacyjne poddana jest większym obostrzeniom, gdyż może być dokonana po złożeniu komornikowi sądowemu tytułu wykonawczego stwierdzającego obowiązek płacenia alimentów lub renty.

Spełnienie powyższych wymagań jest relewantne dla możliwości dokonania wypłat z zajętego rachunku bankowego na wynagrodzenia za pracę, jak i alimenty lub renty. Takowa możliwość wypłat z zajętego rachunku bankowego będzie miała zastosowanie tylko w razie wydania przez komornika sądowego postanowienia zezwalającego na wypłatę z zajętego rachunku, kwot na cele przewidziane w tym przepisie. Zezwolenie może być jednorazowe, bez potrzeby udzielania go każdorazowo, kiedy kolejne należności z tytułów wskazanych w ustawie staną się wymagalne.

 

Stąd też składając komornikowi sądowemu odpis listy płac lub innego wiarygodnego dowodu należy to czynić z dużą skrupulatnością, czyli tak, by nie było żadnych wątpliwości co do prawdziwości, a także poprawności wystawienia takich dokumentów, np. co do umocowania osoby podpisującej listę płac. Wynika to z faktu, że postanowienie komornika może zostać zaskarżone skargą na czynności komornika, która z reguły będzie oparta na zarzucie, że należności objęte zezwoleniem nie zostały udokumentowane lub zostały udokumentowane w sposób nienależyty. W razie uchylenia przez sąd postanowienia komornika zezwalającego na wypłatę z zajętego rachunku bankowego powoduje bezwzględny zakaz wypłat z rachunku bankowego, a także skutkuje realizacją zajęcia. Stąd też wymóg prawidłowego doręczenia, właściwie sporządzonego odpisu listy płac jest istotny dla skutecznego dokonywania wypłat na wynagrodzenia z zajętego rachunku bankowego.

autor: Kancelaria Prawna Skarbiec