Spółki, których akcje są dopuszczone lub ubiegają się o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. (GPW), podlegają na mocy prawa obowiązkom informacyjnym w największym stopniu spośród wszystkich spółek publicznych. Rynek regulowany jako system zapewniający koncentracje popytu i podaży wymusza, w celu zapewnieniu wszystkim inwestorom powszechnego i równego dostępu do informacji, zachowanie zasady pełnej transparentności.

Największą wartość na rynku kapitałowym stanowi informacja. To właśnie informacja o różnych zdarzeniach dotyczących spółek publicznych powoduje reakcje inwestorów w postaci podjęcia decyzji inwestycyjnej kupna lub sprzedaży akcji. Celem polskiego ustawodawcy jest zapewnienie równego dostępu do informacji o danej spółce, które mogą wpłynąć na cenę akcji. Zapewnienie równego dostępu do informacji to nic innego jak zapewnienie dostępu do informacji w tym samym czasie dla wszystkich inwestorów, tak aby każdy miał równe szanse na podjęcie właściwej dla niego decyzji inwestycyjnej. Poniżej zostaną omówione poszczególne rodzaje obowiązków informacyjnych spółek publicznych (emitentów) notowanych na GPW, jak również sposób oraz termin ich dostarczenia do publicznej wiadomości.

I. Informacje poufne

Spółka, której akcje zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym GPW jest zobowiązana do równoczesnego przekazywania Komisji Nadzoru Finansowego („KNF”), oraz do publicznej wiadomości informacji poufnych, w rozumieniu art. 154 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Czym jest informacja poufna

Zgodnie z przywołanym artykułem informacją poufną jest określona w sposób precyzyjny informacja dotycząca bezpośrednio lub pośrednio, jednego lub kilku emitentów instrumentów finansowych, jednego lub kilku takich instrumentów finansowych albo nabywania lub zbywania takich instrumentów, która nie została przekazana do publicznej wiadomości, a która po takim przekazaniu mogłaby w istotny sposób wpłynąć na cenę tych instrumentów finansowych lub na cenę powiązanych z nimi instrumentów finansowych.

Przykładem informacji, które mogą być uznane za informację poufne jest np. podpisanie kontraktu o znacznej wartości przez spółkę, zmiana strategicznych planów inwestycyjnych czy podjęcie decyzji o podwyższeniu kapitału zakładowego. Przy dokonywaniu oceny czy dana informacja ma charakter informacji poufnej jest ustalenie czy po podaniu jej treści do publicznej wiadomości mogłaby mieć istotny wpływ na cenę akcji spółki, której informacja dotyczy.

Znaczenie dla inwestorów

Obowiązek podawania do publicznej wiadomości informacji poufnych spełnia bardzo ważne funkcje: Po pierwsze służy prawidłowemu funkcjonowaniu mechanizmu cenowego rynku, dzięki czemu kursy akcji na rynku są jak najbardziej zbliżone do ich realnej wartości. Pozwala to inwestorom na podejmowanie odpowiednich decyzji inwestycyjnych, które są oparte na prawdziwych i aktualnych informacjach. Po drugie obowiązek upubliczniania informacji poufnych ma służyć przeciwdziałaniu zjawisku insider trading, które oznacza obrót instrumentami finansowymi przez osoby, które posiadają dostęp do wewnętrznych poufnych informacji emitentów instrumentów finansowych i wykorzystują te informacje przy podejmowaniu swoich decyzji inwestycyjnych. Osoby takie posiadają przewagę informacyjną w stosunku do pozostałych uczestników rynku i dzięki temu mogą osiągnąć ich kosztem nieuzasadnione zyski.

Termin przekazywania informacji poufnych

Spółka jest zobowiązana do przekazywania właściwym podmiotom informacji poufnych niezwłocznie po zajściu zdarzeń lub okoliczności, które uzasadniają ich przekazanie, lub po powzięciu o nich wiadomości, nie później jednak niż po upływie 24 godzin. Ponadto emitent ma obowiązek umieścić treść informacji poufnej w sieci Internet na swojej stronie, z wyłączeniem danych osobowych osób, których te informacje dotyczą.

II. Informacje bieżące

Cechy charakterystyczne i podstawa prawna

Kolejną grupą obowiązków informacyjnych spółek publicznych jest przekazywanie informacji bieżących. Informacje bieżące stanowią kategorię informacji, które nie zawsze mają cenotwórczy charakter, ale

ustawodawca uznał je za istotne z punktu widzenia oceny sytuacji prawnej i finansowej emitenta.

W przypadku spółki publicznej, której akcje są przedmiotem obrotu na rynku GPW, regulacje w tym zakresie zawiera Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim.

Numerus clausus informacji bieżących

Wspomniane Rozporządzenie reguluje w sposób kompleksowy informacje, które mają charakter informacji bieżących i w związku z tym muszą zostać przekazane odpowiednim podmiotom w formie raportu bieżącego. Raporty bieżące odnoszą się m. in. do następujących zagadnień: zdarzeń obciążających w istotny sposób aktywa emitenta, zdarzeń dotyczących podmiotów z grupy kapitałowej emitenta wpływających na sytuacje finansową emitenta, zmian w strukturze kapitału emitenta, kwestii dotyczących łączenia, podziału i przekształcenia emitenta, zmian biegłego rewidenta, zmian we władzach zarządzających i nadzorujących emitenta, zdarzeń korporacyjnych – zwołanych i odbytych walnych zgromadzeniach oraz podjętych na nich uchwałach.

Raporty bieżące powinny zawierać informacje odzwierciedlające specyfikę danej sytuacji oraz powinny być sporządzone w sposób prawdziwy, rzetelny i kompletny. Jeżeli specyfika zdarzenia wymaga podania dodatkowych informacji gwarantujących jej prawdziwy, rzetelny i kompletny obraz, emitent jest zobowiązany do zamieszczenia tych informacji w raporcie bieżącym.

Cel wprowadzenia obowiązku przekazywania informacji bieżących oraz termin ich przekazywania

Przekazywane przez emitenta raporty bieżące powinny być przedstawione w sposób umożliwiający inwestorem ocenę wpływu przekazywanych informacji na sytuacje gospodarczą, majątkową i finansową emitenta. Wprowadzenie obowiązku przekazywania raportów bieżących ma więc na celu umożliwienie inwestorom oceny finansowej spółki i zadecydowaniu czy inwestycje w akcje tejże spółki mogą okazać się dla niego korzystne i przynieść profity. Co do zasady emitent przekazuje raport bieżący niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu 24 godzin od zaistnienia zdarzenia lub powzięcia o nim informacji przez emitenta.

III. Informacje okresowe

Rodzaj raportów okresowych i realizowana funkcja

Niezależnie od przekazywania raportów bieżących dotyczących aktualnej sytuacji emitenta oraz wydarzeniach go dotyczących, emitent jest również zobowiązany do przekazywania raportów okresowych, na które składają się: raporty kwartalne, półroczne i roczne. Raporty okresowe mają na celu głównie zapewnić możliwość dokonania analizy porównawczej w okresach sprawozdawczych, co pozwala ocenić sytuacje finansową, w jakiej dana spółka się znajduje.

Prawdziwość, rzetelność oraz kompletność informacji okresowych

Podobnie jak ma to miejsce w przypadku raportów bieżących, raporty okresowe powinny zawierać informacje odzwierciedlające specyfikę danej sytuacji oraz powinny być sporządzone w sposób prawdziwy, rzetelny i kompletny. Jeżeli specyfika zdarzenia wymaga podania dodatkowych informacji gwarantujących jej prawdziwy, rzetelny i kompletny obraz, emitent jest zobowiązany do zamieszczenia tych informacji w raporcie bieżącym. Przekazywane przez emitenta raporty bieżące powinny być przedstawione w sposób umożliwiający inwestorem ocenę wpływu przekazywanych informacji na sytuacje gospodarczą, majątkową i finansową emitenta.

IV. Obowiązki w zakresie przejrzystości stosunków korporacyjnych

Spółka publiczna jest podmiotem prawa, którego cechą charakterystyczną jest ciągła zmienność składu akcjonariatu. Dlatego w celu zapewnienia potencjalnym inwestorom, jak i akcjonariuszom danej spółki, możliwości zapoznania się ze strukturą akcjonariatu, ustawodawca nakłada na spółkę publiczną obowiązek informowania o przekroczeniu przez poszczególnych akcjonariuszy tzw. progów kwalifikowanych. Informację tą spółka jest obowiązana przekazać niezwłocznie od momentu jej powzięcia, równocześnie do publicznej wiadomości, Komisji oraz GPW. Wprowadzenie tego przepisu ułatwia uzyskanie informacji o akcjonariacie danej spółki, co może mieć znaczenie przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnej przez zainteresowane podmioty.

V. Odpowiedzialność za naruszenie obowiązków informacyjnych

Nakładanie przez ustawodawcę obowiązków informacyjnych na spółki publicznie nie odgrywałoby przypisanej im roli bez ustanowienia sankcji za ich naruszenie. Podstawowym celem tego systemu sankcji jest zagwarantowanie sprawnego oraz zgodnego z obowiązującymi przepisami prawa prowadzenia przez spółki polityki informacyjnej. Sankcje za naruszenie obowiązków informacyjnych mają trojaki charakter tj. administracyjny, cywilny oraz karny. Należy wskazać, że KNF wnikliwie bada wszystkich przypadki naruszenia w zakresie przekazywania obowiązków informacyjnych. W pierwszym półroczu 2012 rok KNF sześciokrotnie nałożyła na różne spółki publiczne kary pieniężne o łącznej wysokości 500.000 zł za nieprawidłowe wykonywanie obowiązków informacyjnych.

autor: Portal Skarbiec.Biz