Jak grzyby po deszczu pojawiają się obecnie na polskim rynku coraz to nowe firmy inwestycyjne oferujące w swojej ofercie instrumenty rynku Forex. Pomimo faktu, że inwestycje na Forexie stają się wśród inwestorów w Polsce coraz bardziej popularne, nie wszyscy inwestorzy posiadają wiedzę o specyfice tych instrumentów i ryzyku, z jakim wiążą się inwestycje w te instrumenty finansowe.

Forex a rynek over the counter

Inwestycje na niezorganizowanym rynku pozagiełdowym potocznie przyjęło się nazywać „inwestycjami na Forexie”. Niemniej jednak pełna, właściwa nazwa pozagiełdowego rynku niezorganizowanego to rynek OTC (z ang. Over the Counter).

Rynek OTC to inaczej zdecentralizowany rynek pozagiełdowy, nieposiadający instytucji organizującej rynek (tak jak np. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie w przypadku rynku regulowanego w Polsce), a transakcje zawierane są bezpośrednio pomiędzy uczestnikami rynku. Instrumenty dostępne na tym rynku nie mają charakteru wystandaryzowanego, specyfikacja danej oferty zależy wyłącznie od brokera, który ustala warunki zawierania transakcji na poszczególnych instrumentach.

Forex (od foregin exchange) to wyłącznie rynek wymiany walut, który stanowi część rynku niezorganizowanego OTC, do którego należą również: rynek surowców, towarów, a także indeksów giełdowych. Tak więc Forex jest pojęciem węższym od pojęcia rynku OTC, ale z  uwagi na fakt, że wymiana walut stanowi przeważającą część obrotu na tym rynku, zarówno inwestorzy, jak i przedsiębiorstwa inwestycyjne nazywają całokształt rynku niezorganizowanego Forexem.

Kontrakt różnic kursowych jako główny instrument finansowy na rynku niezorganizowanym

Kontrakty różnic kursowych (ang. Contracts for Difference, dalej zwany jako: CFD) to instrument pochodny handlowany na rynku OTC. Specyfika instrumentów pochodnych, zwanych też derywatami, polega na tym, że ich wartość zależy bezpośrednio od wartości instrumentu bazowego, na którym są oparte. Instrumentami bazowymi kontraktu CFD mogą być waluty, papiery wartościowe, koszyki papierów wartościowych, indeksy giełdowe, kontakty futures. Tak więc wartość instrumentu pochodnego będzie zawsze zależeć od wartości danego instrumentu bazowego, który stanowi podstawę konstrukcji danego CFD.

Przykładowo instrumentem typu CFD jest instrument o nazwie GOLD – którego cena oparta jest na wartości rynkowej uncji złota albo instrument EURUSD, którego cena zależy od realnego kursu euro do dolara amerykańskiego. Każdy ruch ceny instrumentu bazowego będzie miał wpływ na cenę instrumentu pochodnego będącego kontaktem CFD.

Spekulacja na rynku forex

Handel na rynku Forex polega na spekulacji wartością jednej waluty w relacji do drugiej. Spekulacja oznacza określone zachowanie inwestycyjne odnośnie przewidywanego przez nas ruchu kursu (spadku bądź wzrostu) na danej walucie w stosunku do drugiej.

Można zaprezentować mechanizm działania na wyżej wspomnianym instrumencie EURUSD. Jeżeli uważamy, że kurs euro w stosunku do dolara amerykańskiego wzrośnie, to zawieramy pozycję kupna tego instrumentu. Jeżeli natomiast uważamy, że kurs euro spadnie to wtedy otwieramy pozycję sprzedaży.

Inwestycje na rynku Forex można porównać do zakładu, w którym możliwe są dwie opcje – jeżeli dobrze obstawię ruch kursu waluty czy też ruch innego instrumentu bazowego, to wygrywam, jeśli nie przegrywam.

Bez znajomości rynku nie inwestuj

Wszystko wydaje się bardzo proste, jednak pamiętać należy, że rynek Forex jest rynkiem bardzo szybkim i płynnym, w związku z czym ruch ceny instrumentu bazowego w ciągu kilku sekund może być tak duży, że możemy bardzo dużo zarobić, ale też stracić znacznie więcej niż początkowo zainwestowaliśmy. Dlatego inwestycje na rynku OTC rekomenduje się osobom posiadającym co najmniej podstawową wiedzę na temat funkcjonowania całego rynku finansowego, w szczególności znajomości prawideł rządzących tym rynkiem. Dodatkowo inwestycje na tym rynku wymagają ciągłego śledzenia sytuacji rynkowej, w tym przede wszystkim analizy ogłaszanych przez różne instytucje danych makroekonomicznych, w szczególności danych rynkowych ogłaszanych przez największe potęgi gospodarcze, takie jak Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, Niemcy, Japonię, Chiny czy Wielką Brytanię. Informacje gospodarcze, które zazwyczaj mają największy wpływ na ceny instrumentów finansowych to: wyniki sprzedaży detalicznej w poszczególnych krajach, decyzje i komunikaty narodowych banków krajowych, w tym w szczególności komunikaty odnośnie ustalania wysokości stóp procentowych w danym państwie, informacje na temat wzrostu gospodarczego, tzw. payrolle czyli comiesięczne publikacje danych gospodarczych dotyczących wysokości wynagrodzenia ogłaszane przez Departament Pracy Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.

Nierzeczywisty charakter transakcji

Konstrukcja kontraktu CFD daje możliwość inwestowania zarówno na wzrosty jak i spadki instrumentu bazowego (tzw. zajęcie pozycji długiej - kupno lub zajęcie pozycji krótkiej - sprzedaż), wynik z transakcji jest zaś obliczany tylko na podstawie różnic kursowych. Tym samym handel kontraktami CFD nie wiąże się więc z fizyczną dostawą instrumentu bazowego w celu przeprowadzenia transakcji. Oznacza to, że kupując CFD na EURUSD nie kupujemy fizycznie waluty EURO, a jedynie spekulujemy czy jej cena wzrośnie czy spadnie, a następnie po zamknięciu transakcji wynik ulega rozliczeniu na rachunku inwestycyjnym.

Pieniądz nigdy nie śpi, czyli dostępność handlu na rynku forex

Handel na Forexie jest atrakcyjny dla inwestorów z uwagi na fakt, iż oprócz szerokiej gamy instrumentów na których można zawierać transakcje, czas otwarcia rynku jest znacznie dłuższy niż w przypadku tradycyjnych giełd. Na rynku Forex handel walutami możliwy jest 24 h na dobę, pięć dni w tygodniu – zaczynając od 23:00 w niedzielę, a kończąc o 22:00 w piątek.

Dostępność czasowa innych niż waluty instrumentów rynku OTC nie jest aż tak szeroka, niemniej jednak wciąż kusząca dla inwestorów, którzy na co dzień ze względu na obowiązki służbowe, nie mają czasu śledzić sytuacji na rynku w ciągu odbywania się sesji giełdowych.